Crazy Ones | #owd10

De stilte na Mitra

Op November 15, 2010 Door Fons

Het zou zomaar kunnen zijn dat je het (ondanks dat het een worldwide trending topic op Twitter was) maar Sugata Mitra sloot vorige week donderdag een prima editie van Dé Onderwijsdagen af. Met hem hadden de organisatoren een heel erg benaderbare Grote Spreker (en denker) binnen gehaald. De kern van Mitra's verhaal bestaat voor mij uit twee dingen.

Het eerste punt is het citaat van Arthur C. Clark dat Mitra in vrijwel al zijn presentaties naar voren brengt: A teacher that can be replaced by computer should be. Blijft een even heldere als ingrijpende gedachte waar ik me in kan vinden. Er is inmiddels technologie voorhanden die het leren beter, efficiënter en waarschijnlijk zelfs stukken aantrekkelijker weet te maken. Die moet je als school héél snel adopteren zodat je die leraar weer naar de kern van z'n werk kunt laten gaan of (heel praktisch) zodat je de vergrijzing in het onderwijs op een slimme manier het hoofd kan bieden.

Het tweede punt dat Mitra maakte was zijn constatering dat If children have interest, learning happens. Het is een variant op het mantra Engage me or enrage me. Leerlingen voelen vaak geen enkele band met de leerstof of de manier ze er op onze scholen mee om moeten gaan. Pas als ze het idee hebben dat het opdoen van kennis en (bijbehorende) vaardigheden relevant en toegepast is, als dat wat ze moeten leren een intrinsieke meerwaarde oplevert, dan pas gaan ze leren en raken ze betrokken.

Mooie gedachtes, ik geloof er ook zeker in, die er tijdens Dé Onderwijsdagen ingingen als Gods woord in een ouderling (om mijn moeder hier ook maar eens te citeren). Het ovationele applaus aan het einde van zijn verhaal was volkomen terecht. Of ... kijk, ik had Mitra al een paar keer live gezien, een keer echt en een keer online, ik ken de filmpjes (ik veronderstelde dat hij net als Sir Ken Robinson) geen onbekende voor de zaal zou zijn en blijft het gewoon leuk om zo'n man om zo'n man eens in het echt te zien. Maar daar zou het niet om moeten gaan!? Ik was oprecht verbaasd over wat ik links en rechts om me heen hoorde tijdens en na afloop Mitra's verhaal. En ook in de dagen erna gonsde het op de edublogs over de verbluffende inzichten van Mitra. Stel je toch eens voor zeg, dat we met die ideeën iets gingen doen. Geweldig. Ongelooflijk. Je moet er maar op komen!

En toen werd het stil ... Want ondanks alle inspirerende verhalen over ontwrichtend innoveren, creatief ondernemen en instituutvrij leren, blijft het in de praktijk van het onderwijs angstvallig rustig. Dé Onderwijsdagen zijn achter de rug, Johnson, Muller, Alberdingk Thijm en Mitra zijn weer naar huis en op school wacht de waan van de dag en dus blijven ideeën niet meer dan dat: ideeën

Dát scholen moeten innoveren weten we, welke inzichten daarbij waardevol zijn weten we, dat kleine ontwrichtende innovaties tot grootse dingen kunnen leiden weten we ook, maar hoe wat dat allemaal in de praktijk gaan brengen, dat weten we dan weer niet. Althans, we doen er als 'onderwijs' in elk geval niet veel mee. Wat gaan we nu daadwerkelijk doen met die ideeën en inzichten? Zijn er scholen en docenten die leren zonder docent durven te laten gebeuren? Zijn er scholen en docenten die in de talenten van kinderen durven te investeren of die in het curriculum ruimte laten voor de dingen waar leerlingen echt belangstelling voor hebben?

We hebben volgens mij rumoer nodig, wrijving, spanning, gedoe, revolutie, van alles ... maar niet de stilte na Mitra.

Lees verder ...

Onderwijs: sneller en goedkoper

Op November 12, 2010 Door Fons

Wat mij betreft de meest prikkelende presentatie van Dé Onderwijsdagen 2010 was die van Michiel Muller. Muller is geen onderwijsmens, althans niet in de traditionele zin van het woord. Hij is ondernemer (serial entrepeneur) en hij heeft dat wat hij heeft geleerd van het opzetten van een aantal succesvolle bedrijven helder voor de geest.

Muller vertelde over zijn ondernemingen Tango en RouteMobiel en hoe zij realtief makkelijk innovatief konden zijn ten opzichte van bijvoorbeeld een moloch / instituut als de ANWB: door sneller en goedkoper te zijn en te durven denken dat dat misschien wel eens een goede, positieve propositie zou kunnen zijn. Muller ging in op hoe de creatiespiraal van Marinus Knoope een grote rol had gespeeld bij het ontwikkelen van deze innovatie bedrijven. Hij benadrukte daarbij het belang van het geloof in eigen kunnen en inzicht, het geloof in iets wezenlijk nieuws neer te kunnen zetten.

Dat geloof in eigen kunnen en inzicht, die overtuiging dat nieuwe dingen kúnnen werken, mis ik vaak als er gesproken wordt over onderwijsinnovatie (net als de ANWB dat mistte), maar het is iets wat innovatieve scholen wél kunnen, ik zie dat gelukkig in de praktijk van een antal scholen waar ik mee mag werken). Geloven in dat iets innovatiefs zou kunnen werken of zelfs een essentiële verbetering zou kunnen zijn, is vaak simpelweg niet genoeg voor 'het onderwijs'. De roep om onderzoek, de neiging naar evidence based innovatie en een overheid en onderwijsinspectie (of misschien wel een bijna compleet onderwijsveld) die alleen maar kunnen denken in uniformiteit, standaarden en die bestaan in een gezapige overtuiging van de eigen kwaliteit (die in feite weinig meer is dan gebrek aan een goed alternatief) staat veel praktische en op ervaring gebaseerde innovatie in de weg.

Voorbeelden van Muller gaven wel aan dat innoveren niet iets is waarbij je over een nacht ijs gaat en dat het belangrijk is open te innoveren; je wijsheid elders te halen als daar aanleiding of noodzaak voor is en je eigen inzichten en ervaringen te delen met partners. Muller zette me grijnzend aan het denken gezet door iets wat hij bijna achteloos, zo tussen neus en lippen door stelde, namelijk dat denken in termen als sneller en goedkoper ook wel eens een manier zouden kunnen zijn om onderwijs te innoveren. Kijk, daar hou ik van!

De parallel tussen giganten als de ANWB of grote bezineleveranciers waar eigenlijk best mee te concurreren is en het onderwijs is best te trekken volgens mij. De achterliggende gedachte is om te beginnen dat een relatief kleine 'onderneming' zoals een individuele school de drijvende kracht zou kunnen zijn achter een grote innovatie. Dus dat échte innovatie niet te verwachten is van hét onderwijs. Een gedachte die eerder op de eerste dag van Dé Onderwijsdagen 2010 werd onderstreept door Curtis Johnson (ja, die van Disrupting Class). Sneller en goedkoper onderwijs bieden, zonder aan kwaliteit in te boeten... dat moet toch kunnen? Zeker als je, net zoals Muller heeft gedaan, inzet op open innovatie, slim samenwerken en de overtuiging dat je iets doet waarvan de markt nog niet weet dat ze er op zit te wachten.

Sugata Mitra stelde in zijn afsluitende keynote iets dat je best in het verlengde zou kunnen zien van het verhaal van Muller. Mitra citeerde Arthur C. Clarke: A teacher that can be replaced by a machine should be. Een citaat dat Mitra vaker gebruikt en dat ik ook (net als hij) graag herhaal in een zaal vol leraren. Maar net als bij Muller heeft gedaan bij Tango, zou je in het onderwijs de kernactivietit (leren) wellicht best kunnen laten gebeuren zonder de dure overhead van leraren. Mitra's experimenten wijzen immers uit dat leren met alleen technologie best kan plaatsvinden op voorwaarde dat de lerende er een belang bij heeft. Sneller klaar kunnen zijn met een uitdagende en betekenisvolle schoolopleiding, cursus of leergang zou dat prima kunnen zijn.

De huidige regering wil bezuinigen, lijkt het ondernemersschap een warm hart toe te dragen en wil blijkbaar ook dat "scholen, ouders, vakbonden en andere belangenorganisaties mee […] denken en discussiëren over het onderwijs, en daarbij ingesleten patronen en 'heilige huisjes' niet onbesproken te laten". (De Telegraaf). Mevrouw de Minister, u kunt me bellen!

Kleine (leuke) update Stem op Michiel Mullers boek bij de verkiezing van het beste ondernemersboek van Sprout, laat hier een creatieve reactie achter en maak kans op een gesigneerd exemplaar van dat boek.

Lees verder ...

Mac | iPad | Leren | Professionaliseren

De stilte na Mitra

Onderwijs: sneller en goedkoper

Pages

The Latest

Finland calling - ervaring gezocht met sociale media en digitaal publiceren

More