Elsschot zei het al heel mooi: Tussen droom en daad staan wetten in de weg, en praktische bezwaren. Op de nieuwspagina’s van Kennisnet lees ik twee opmerkelijke brichten, die samen heel goed weergeven in welke spagaat het onderwijs of beter nog, de docent zich bevindt.
In het eerste bericht wordt door Kennisnetdirecteur Toine Maes verteld wat voor geweldige mogelijkheid het opschorten van de invoering van gratis lesboeken het onderwijs biedt.
Kennisnetdirecteur Toine Maes drong woensdagochtend in zijn openingstoespraak op het IPON, de tweedaagse congresbeurs over onderwijs en ict, aan op de ontwikkeling van meer digitaal lesmateriaal. Hij kenmerkte de huidige onderwijssituatie als een belangrijk kruispunt in de onderwijsgeschiedenis. […]
Terwijl onderzoeken keer op keer aantonen dat leren met digitaal materiaal vele voordelen biedt, ervaren leerlingen en ouders dat in iets mindere mate. Toch zegt Maes: ‘Met digitaal materiaal besparen scholen tijd en geld, en ze laten er de kwaliteit mee toenemen. Die drie zouden scholen moeten verleiden meer dan nu het geval is in digitaal materiaal te investeren’.
Prachtig! Mooi! Herkenbaar! Voorwaarde lijkt me echter wel dat docenten de kennis en vaardigheden hebben om attractief digitaal lesmateriaal ook daadwerkelijk te ontwerpen. Ervaring leert immers dat docenten geen uitgevers zijn en vaak al helemaal geen multimediaproducenten. De competenties om digitaal rijk lesmateriaal te onwtikkelen, waarin technologie op een betekenisvolle manier wordt ingezet, moeten veel van onze collega’s zich nog eigen maken. Dat vraagt om scholing en onderwijskundige ondersteuning, het blijft immers binnen scholen enigszins onontgonnen gebied.
Met grote verbazing las ik vervolgens dit bericht:
Vier van de tien docenten in het voortgezet onderwijs of het middelbaar beroepsonderwijs kunnen niet doorleren terwijl ze dat wel willen. De directie houdt hen tegen. Als belangrijkste reden voor de weigering wordt genoemd dat de directie niet voor de kosten wil opdraaien. […]
In het voortgezet onderwijs zegt 41 procent niet de cursus te mogen doen die zij willen. Op regionale opleidingscentra is dat 44 procent. Van de docenten in het basisonderwijs geeft 31 procent aan graag een cursus te willen volgen terwijl dat niet kan. Leraren op hogescholen hebben hier het minste last van. Daar gaat het om 28 procent.
Tsja, dat gaat natuurlijk niet erg opschieten zo. Schoolmanagement moet zich realiseren dat de stap naar de 21e eeuw en onderwijs dat daar bij past, niet vanzelf komt en al helemaal niet iets is wat docenten ‘even’ en in ‘eigen tijd’ onder de knie krijgen. Docenten willen wel, maar kunnen en/of mogen niet professionalieseren. We willen leerkracht voor Nederland, maar het mag niets kosten. Als we een professionele, actueel geschoolde beroepsgroep voor de klas willen hebben, zullen we daarin moeten investeren. Want alle technologie ten spijt, blijft de capabele en creatieve docent het meest waardevole leermiddel.