Mijn vorige blogpost over iBooks Author heb ik afgesloten met de bewering dat Apple toch al wel een aantal industrieën wezenlijk heeft weten te veranderen. Wie Apple events als de Apple Leadership Summit en/of sessies op de Apple Leadership Tour Apple heeft bijgewoond, weet dat de ambitie van Apple verder reikt ‘de wereld van (educatieve) uitgevers wezenlijk veranderen’, Apple steekt haar ambitie om ook het onderwijs daadwerkelijk ingrijpend te veranderen niet onder stoelen of banken. En dat gaat niet lukken als we afhankelijk zijn van educatief materiaal dat van 19e- en 20e-eeuwse denkbeelden over leren uitgaat. Enter iBooks Author.
Net zoals Apple met tools als Garageband, iMovie en iWeb de ‘gewone eindgebruiker’ in staat stelden om zelf op de stoel van de mediaproducent te gaan zitten en content als (Youtube)video’s, podcast en flipped classrooms op te leveren, zo zie ik iBooks Author de ‘gewone eindgebruiker’ op de stoel van de digitale uitgever zetten. Maar dan wel met de flair, onbevangenheid en de frisse creativiteit waar de uitgeefindustrie een puntje aan kan zuigen. iBooks Author lijkt vooralsnog lauwtjes te worden ontvangen door de traditionele (digitale) educatieve uitgeverijen. Dat is doorgaans hét startsein voor de creative prosumer te zijn om op te staan, de mouwen op te stropen en eens flink in de handen te spuwen.
Schuilt daar dan misschien het echte waarom van iBooks Author in? Wie Apple als bedrijf een beetje kent, weet dat dat waarom diep moet zitten. In elk geval dieper dan de wens de status quo in de onderwijsuitgeverij een ferme duw te geven. iBooks Author was écht niet Steve’s droom. Die droom was eerder mensen de tools te geven om onderwijscontent te bevrijden uit de greep van educatieve uitgevers en het ontwikkelen van leermateriaal te gunnen aan een veel groter publiek. Empowerment baby! iBooks Author lijkt de potentie te hebben om de afwachtende massa het licht te laten zien: zelf leermaterialen ontwikkelen die passen bij het onderwijs dat mijn school nastreeft, is mogelijk. Kortom: ‘het onderwijs’ zelf de tools geven om los te komen van die gedateerde onderwijs-is-de-methode-doctrine, zodat je de materialen kunt maken die passen bij jouw visie op leren, die passen bij wat leerlingen van nu verwachten van digitale leermiddelen.
iBooks Author is volgens mij voor Apple in potentie een katalysator voor gratis (of aantrekkelijk geprijsd) uitdagend leermateriaal dat volgens moderne inzichten wordt ontworpen en op een eigentijdse manier wordt aangeboden. Het middel op weg naar het doel. Laten we wel wezen: die aantrekkelijkheid en uitdagendheid kan toch in veel mindere mate (en na vele jaren aanmodderen) aan veel leermiddelen uit het aanbod van initiatieven als de OVC, VO-content en wiwkijs worden toegeschreven. Ik vermoed dat de adoptie van dergelijke initiatieven moeizaam verloopt omdat de content lastig te ontsluiten is en lastig ‘eigen’ te maken is. Dat lijkt, in een wereld waar het gemak van de technologie de mens dagelijks dient, toch wel iets te zijn waar veel docenten (nog steeds) naar op zoek zijn. iBooks Author is als tool vrij recht-toe-recht-aan en (op eigen materiaal gebaseerde) iBooks kunnen eenvoudig via mail, elo of schoolwiki worden verspreid.
Qua visuele aantrekkelijkheid en mediarijkheid kan zelf ontwikkeld leermateriaal het zelden ‘winnen’ van educatieve content van uitgeverijen. Met Office kan iedereen tekstverwerken, met iWork iederen DTP’en. Met Pages is het mogelijk om aantrekkelijk vormgegeven iBooks met audio en video te maken. Nu met iBooks Author lijkt ook het laatste gat met de uitgevers te kunnen worden gedicht. Maar daar zit ook gelijk de valkuil, dat we gaan proberen het kunstje van de uitgevers na te doen: boeken met een stekker erin, beetje pimpen en voilà we hebben eigentijdse content.
Simpelweg de omvang van de boeken (meerdere Gigabytes) die educatieve uitgevers nu als voorbeeld beschikbaar hebben, bewijzen dat punt wel een heel eind. Daar ga je er geen 10 van op een iPad zetten, althans niet op de hudige iPads. Maar waarom zou kennisgericht leermateriaal in volledige methode moeten worden aangeboden? Het Inkling-mdel waarin content via hoofdstukken kan worden gekocht, lijkt stuken aantrekkelijker en stimuleert het flexibeleren met didactiek en leerlijnen veel meer. In Nederland heeft het Ontwikkelcentrum al een tijdje zelf arrangeerbare content voor groen-onderwijs in de aanbieding. Er is alleen te weinig onderwijs waar dat zelf arrangeren lekker bij past. Uitgevers gaan ook absoluut niet ‘even snel’ hun methodes omtoveren tot interactieve iBooks en die 1-op-1 de markt op gooien.
Een initiatief als Leren Op Maat van Het Hondsrug College in Emmen lijkt een prima basis voor kleine stukjes content, op maat / niveau in (onder andere) iBooksformaat en passend op de individuele leerlijn aangeboden. Vergelijkbaar kunnen scholen waar thematisch gewerkt wordt of op scholen waar leraren schoolspecifieke invulling geven aan stukken onderwijstijs, zoals Daltonscholen, vrij eenvoudig materiaal maken dat past bij hun specifieke onderwijskundige en onderwijsinhoudelijke situatie. Neemt niet weg dat je dat materiaal nog steeds wel moet maken natuurlijk. Laten we ook niet vergeten dat dit is pas het begin is. De mogelijkheden van iBooks Author zullen de komende maanden pas duidelijk worden als het in de handen van leraren is geweest. Maar ook in de handen van leerlingen is iBooks Author een interessant tool. Zelf een boek maken over wat je hebt geleerd, is ontzettend leuk en past goed bij onderwijs met een projectgrondslag. Maar ook voor het aanleggen van een portfolio lijkt iBooks Author een aardig tool.
Zoals hierboven al gezegd: Apple heeft de ambitie om het onderwijs daadwerkelijk te veranderen. En dat gaat niet lukken als we afhankelijk zijn van educatief materiaal dat van 19e- en 20e-eeuwse denkbeelden over leren uitgaat. Want dat is vaak de kip-en-ei-situatie waar ‘het onderwijs’ met de educatieve uitgeverijen in is beland. Ons onderwijs is erg content driven en dus komt veel onderwijsinnovatie niet veel verder van het kiezen van een nieuwe methode en dus zijn ‘we’ afhankelijk van het innovatieve karakter van de uitgeverijen. En die op hun beurt zitten niet te wachten op woeste, methode-onafhankelijk experimenten in het onderwijs. Want probeer daar maar eens je brood mee te verdienen als ‘papieren bedrijf’.
Scholen die eigentijdse visie op leren hebben en daarbij een een wezenlijk andere onderwijspraktijk nastreven, hebben nu in elk geval een tool om passende content te ontwikkelen en een apparaat om die content mee te ontsluiten. iBooks Author is een tool waarmee de belangrijkste sleutelfiguren in het onderwijs, leraren en leerlingen, zich kunnen loszingen van de onderwijskundige em onderwijsinhoudelijk houdgreep van de uitgevers. Apple gaat zelf niet het onderwijs veranderen, zover gaat haar reikwijdte niet. Ook iBooks Author gaat het onderwijs niet veranderen. Het zijn leraren die hun kansen grijpen omdat ze weer een nieuwe kans zien, een nieuwe mogelijkheid ontdekken en zichzelf bekwaam genoeg weten om inspirerend en uitdagend eigentijds onderwijs te ondersteunen met de nieuwste technologie en de modernste leermiddelen. En dat, dat was misschien wel Steve’s droom.