Een van de belangrijkste dingen die educatieve technologie kan doen, is er voor zorgen dat docenten minder tijd hoeven te besteden aan het maken en nakijken van toetsen. Op een Tweede Fase-school als de mijne komen er enorme hoeveelheden werkstukken en dossiers binnen. Tot voor kort controleerden we daarbij handmatig op plagiaat: ‘verdacht’ zinnetje overtypen en vervolgens voeren aan Google. Deze werkwijze vereist een hoop gogme, een forse dosis wantrouwen en verschrikkelijk veel tijd van de docent. Gelukkig zijn daar al een tijdje hele handige technologische oplossingen van in de vorm van anti-plagiaatdiensten of -tools. Op ROC Midden Nederland gebruiken we Blackboard en ik mag sinds afgelopen week proefdraaien met een nieuw building block SafeAssign.
Voorheen gebruikten we Ephorus. Een prima dienst, maar de integratie met BB was niet optimaal. Dat schijnt overigens stukken beter te zijn in It’s Learning. Het principe is echter identiek: leerlingen of de docent zelf uploaden een of meerdere bestanden (bijvoorbeeld in een zip-bestand) naar de server en daar gaat een botje vervolgens het web én de eigen database (handig voor als leerlingen van elkaar overschrijven in plaats van internet) afstruinen op zoek naar bronnen die wellicht domweg zijn geplagieerd. Het domme zoekwerk wordt dus door de computer overgenomen en is daardoor beter, uitgebreider en eerlijker.
Het gebruik en de rapportage zijn helder. Het systeem geeft niet alleen aan welke tekst wellicht is geciteerd of geplagieerd, maar geeft ook het percentage letterlijk gevonden bronnen aan. Daarnaast kan per gevonden plagiaat een weergave worden gegeven van het origineel en de versie in het ingeleverde document. En dat na een klik op de knop … van de leerling zelf, want die kunnen (moeten) zelf hun documenten aanbieden via SafeAssign. Teksten met teveel overschrijfwerk hoef ik niet meer helemaal na te kijken, die gaan als potentiële fraudegevalletjes naar de examencommisie. Dat betekent voor mij als docent dat ik me daarna weer kan bezighouden met de dingen die de computer niet kan: namelijk kijken of iets goed geschreven is of niet en of het inhoudelijk allemaal een beetje hout snijdt. Dat koste me per saldo dus aanzienlijk minder nakijkwerk.
Het belangrijkste verschil tussen Ephorus en SafeAssign is dat de laatste sinds deze zomer gratis voor instellingen die BB gebruiken. Maar gratis betekent niet altijd kwaliteit. De eerste indruk is echter dat SafeAssign intuïtief werkt en keurig integreert met Blackboard. De eerste resultaten geven bovendien aan dat SafeAssign behoorlijk grondig te werk gaat (eerlijk gezegd, grondiger dan Ephorus). Ik heb beide systemen hetzelfde document gevoerd en daaruit bleek dat SafeAssign meer en duidelijker gekopieerde fragmenten herkent.
Is dan alles hosanna met SafeAssign? Nou nee, dat ook weer niet. Het slikt een hoop soorten bestanden: .doc, .rtf, .pdf, .zip, .rtf en .html kan het allemaal aan … maar kan geen docx of pages-bestanden verwerken. Niet heel handig, met name het feit dat Open XML-niet ondersteund wordt is iets dat zich al in de praktijk heeft voorgedaan (de eerste schrijfopdrachten gemaakt met Office 2007 heb ik al gezien). Veel scholieren met een verse computer werken op Office 2007 en realiseren zich niet dat dat .docx het standaardbestandsformaat is maar dat dat tegelijkertijd nog geen standaard in de industrie is. Natuurlijk helpt een goede inleverinstructie wel en ook de leerlingen adviseren Office 2007 standaard old school .doc-bestanden te laten uitspugen is een afdoende lapmiddeltje. Niettemin zou het toch een relatief kleine moeite moeten zijn om een (zamzar-achtig) converter of simpelweg ondersteuning van docx in te bouwen. Overigens is SafeAssign ook (nog) niet in het Nederlands vertaald.
Niet dat het een dramatisch probleem is, maar de vraag blijft nu wel: wie is hier nu de ‘schuldige’? Apple en MS die eigen standaarden hanteren (opdringen) of partijen als Ephorus en SafeAssign, die achterlopen met de ondersteuning?